Dansende hemellichamen
Met mijn neus tegen de koude ruit gedrukt tuur ik met samengeknepen ogen naar de nachthemel. Het is kraakhelder, met fonkelende sterren die scherp afsteken tegen de bijna zwarte hemel. Er zijn er niet veel zichtbaar, alsof het merendeel van de sterren het podium vannacht heeft vrijgemaakt voor een ander natuurfenomeen. Alsof zij bewust met hun licht schijnen op de ster van de nacht: de maansverduistering.
Door mijn warme adem beslaat de ruit en ik stap opzij om het schouwspel goed te kunnen zien. Ondertussen wensend dat ik toch iets warms had aangetrokken, want ik sta lichtjes te bibberen. Maar van binnen voel ik dat vleugje opwinding dat ik zo goed ken en ik leg al mijn gedachten over het tijdstip en de kou bewust naast mij neer.
MAANdag
Gisteravond vroeg ik mij nog af of ik de wekker zou zetten, en koos ervoor dat niet te doen. Om vervolgens onrustig te slapen en erg vroeg in de ochtend klaarwakker te zijn. Typisch, de natuur heeft mij gewekt. Ik vraag mij af wie er net als ik op deze maandagochtend speciaal vroeg uit de veren is gekomen om de maansverduistering te kunnen zien. Wie net als ik met rollende ogen bedacht dat de maan dit eigenlijk beter in het weekend had kunnen plannen, omdat ik nu toch niet meer zal kunnen slapen. Maar ja, maandag is niet voor niets de dag van de maan.
Verbinding
Terwijl ik een fleecedeken pak en om mij heen drapeer, denk ik met een grijns aan mijn broer. ‘Je staat vast net als ik naar de maan te kijken?’ – stuur ik hem via Whatsapp. Klassiek voorbeeld van de retorische vraag, aangezien hij zolang ik mij kan herinneren nog gekker is op het hele eclips-fenomeen dan ik.
Een blozende maan
De deken dichter om mij heen trekkend zie ik hoe de maan voor de helft rood is gekleurd. Zij staat daar zo bescheiden aan de hemel, alsof ze het grote podium nog niet helemaal durft in te nemen. Zich wat ongemakkelijk en zelfbewust voelt onder al die aandacht. Er zelfs van bloost. Ergens bedenk ik mij dat de rode kleur daar misschien wel vandaan komt: een hemellichaam dat verlegen is onder al dat bekijks en al blozend wacht tot ze plaats kan maken voor daglicht om subtiel in de coulissen te kunnen verdwijnen. Dat zij wat schroom ervaart in het nemen van haar grootsheid.
Ping, weerklinkt het in de stilte. Ja hoor, mijn broer reageert al, mét een foto erbij. Van de maan.
‘Ik wist het!’ typ ik terug met een breed lachende emoticon erbij. En even voelt het net als vroeger. Wij samen op jacht naar avontuur. Want dit soort momenten delen, dat doen we al heel lang.
Magie van de zon en de maan
Twintig jaar geleden reden we in één dag heen en weer naar de Franse kust om de eclips te kunnen zien. En die ervaring was zo indrukwekkend dat we in 2006 op het vliegtuig stapten naar Egypte, waar we in de woestijn op de grens met Libië in een tentenkamp de volledige zonsverduistering konden aanschouwen. Wat een spektakel was dat, mijmer ik, nog altijd kou kleumend voor het raam. De lucht nam toen kleuren aan die ik nog nooit eerder had gezien. En de lucht zinderde, waardoor de uitgestrekte horizon oneindig leek. Vogels vlogen onrustig door de lucht, alsof ze wilden vluchten en tegelijkertijd werden aangetrokken door de magie. Nabij ons stond Floortje Dessing met haar crew te filmen, om later in haar uitzending met flonkerende ogen te concluderen dat zelfs de mooie beelden geen recht toe deden aan de ervaring.
Want het effect van een eclips is niet goed te bevatten. Als ik het probeer uit te leggen, wordt er vaak wat lacherig over gedaan. Of wimpelen mensen het af; zeggen dat ze een gedeeltelijke eclips hebben gezien en dat dat nooit heel anders kan zijn dan een volledige.
Indrukwekkende ervaringen
Als gevoelsmens merk ik vaker dat een beleving zich niet altijd in woorden laat uitdrukken. Of in beelden. Dat de beleving zo intens is door alle aandacht in dat moment. De twee zonsverduisteringen die ik heb meegemaakt staan erg hoog in mijn lijstje van meest indrukwekkende ervaringen tot nu toe. En dat geldt voor velen. Zo lang als de aarde bestaat. De mensheid heeft uiteenlopende reacties op het natuurfenomeen gehad: een slecht voorteken dat angst inboezemde. Of juist een hoopvol teken dat verbinding creëerde.
Uit alle hoeken van de aarde
Ik heb nu meerdere malen de dans tussen zon, maan en aarde mogen zien. De ene keer rustig als een Engelse wals waarbij het ene hemellichaam galant voor het andere schoof en ik, liggend in het gras op een hoog boven de zee uit rijzende klif, stilletjes kon genieten. In Egypte was het anders. Toen stond ik te midden van een grote groep onbekenden, afkomstig uit alle hoeken van de aarde, waar we één werden in het delen van deze ervaring. Met luid gejuich en onverklaarbare tranen zagen we gezamenlijk hoe de zon achter de maan verdween, de eclips een feit werd, om vervolgens met een enorme flits van protest of viering op te lichten in een corona. De ‘piece de resistance’, met de felheid en passie van een paso doble. De haartjes op mijn armen en nek stonden overeind en ik kreeg kippenvel. En kramp in mijn kaken van de brede glimlach die als vanzelf op mijn gezicht was verschenen. En dan de uitbundigheid van de mensen om mij heen die net als ik de lokroep niet konden weerstaan, hun eigen nietigheid weer even voelden en beseften dat de natuur het voor het zeggen heeft. Dat wonderen dichtbij zijn, als je maar kijkt.
Blue Monday
En dan deze bloedmaan. Hier sta ik, stil en alleen. Met een zachte glimlach die van binnenuit komt. In de verte hoor ik het verkeer, de wereld komt alweer op gang. De nachtelijke ervaring heeft een intieme en mysterieuze tint en ik had het voor geen goud willen missen. Ik hoor een stemmetje achter mij en kniel om onze slaperige dochter op te tillen zodat ik haar de maan kan laten zien. Zachtjes wiegen we samen heen en weer.
‘Wow….’ zegt zij zachtjes en vol ontzag, ineens klaarwakker. Ik knik en druk mijn neus in haar haren. ‘Ja hè…’ fluister ik terug.
En met mijn blik op de hemel gericht weet ik dat ik dit gevoel van verwondering bij mij zal dragen vandaag. Om van daaruit het bijzondere in het alledaagse te kunnen zien. En dit door te geven.
Hoezo, Blue Monday?